Östrojen baskınlığı belirtileri ve beslenme konusunda dikkat edilmesi gerekenleri Uzman Diyetisyen Alev Erkan anlattı.

Kadınlık hormonu olarak bilinen östrojen hormonu, adet döngüsünün düzenlenmesini sağlayan progesteron hormonu ile çalışır. Erkeklerde ise testesteron ile denge halindedir. Ancak progesteron veya testesteron seviyesine karşın östrojen miktarı fazla artar ise östrojen baskınlığı diğer bir adı ile östrojen dominansı meydana gelir.

ÖRTROJEN BASKINLIĞI BELİRTİLERİ

Peki östrojen baskınlığının olabileceğine işaret eden bazı durumlar nedir inceleyecek olursak;

• Sık sık şişkinlik ödem hissi
• Memelerde hassasiyet
• Cinsel isteksizlik
• Adet düzensizliği
• Zor geçen adet dönemleri
• Baş ağrısı
• Kaygı, panik atak, mod düşüklüğü
• Kilo artışı
• Saç dökülmesi
• El ve ayakların soğuk olması
• Uyku hali, yorgunluk ve uyku problemleri
• Hafıza problemleri, dalgınlık

ÖSTROJEN BASKINLIĞI NEDENLERİ VE ÇÖZÜMLERİ

SORUN 1: Bağırsak geçirgenliği ve iyi bakterilerin azalıp, kötü bakterilerin artması durumunda östrojen baskınlığı görülebilir. Çünkü patojen bakteriler tarafından üretilen beta-glukuronidaz enzimi fazla östrojenin atılmasını sağlayan yolun daha az çalışmasına nenden olur.

ÖNERİ: Burada ilk yapılması gereken bağırsak durumu hakkında bilgi sahibi olmaktır. Bakteri dengesinin bozulmasını sağlayan sebepler farklı farklıdır. Bazen gıda intoleransları, bazen uzun süreli kullanılan antibiyotikler, bazen küçüklükten gelen problemlere bağlı geçirgenliğinin bozulması gibi. Bağrısak probleminin kökenine yönelik tedavi uygulamak, sonrasında ise florasını destekleyecek probiyotik besinler ve probiyotikler kullanmak faydalı olacaktır.

Kalsiyum D glukarat östrojenin fazla östrojenin atılmasına katkı sağlayabilir; Glukarik asitin besinsel kaynakları; greyfurt, portakal, elma, brokoli, brüksel lahanadır.

Kırmızı et tüketimi ile östroen fazlalığı arasında bir ilişki bulunmuştur. Bu nedenle abartmadan yer vermek (benim önerim; haftada 400g’ı geçmemek) ve sağlıklı yöntemlerle pişirmek önemlidir.

KİLO

SORUN 2: Kilolu olmak / yağ doku fazlalığı nedeni ile yağ hücrelerinde östrojen sentezleyen aromataz enzimi artması nedeni ile östrojen salgısı artabilir.

ÖNERİ: Sağlıklı kilo kaybı ve egzersiz yardımcı olacaktır

İNSÜLİN SEVİYESİ

SORUN 3: Kanda insülin seviyelerinin artması seks hormonu bağlayıcı proteinleri azaltır, dolayısı ile östrojen artar.

ÖNERİ: En başta rafine şeker içeren gıdaları azaltmak, beslenmede düşük glisemik indeksli besinleri tercih etmek, sebze tüketiminin arttırılması, bireye özgün beslenme planını oluşturulması başlıca önerilerim. Amerikan diyabet birliği; düşük karbonhidratlı ve liften zengin diyetin antidiyabetik ilaçların azaltılmasında etkin rolü olduğunu belirtmiştir, ancak protein ve yağ metabolizması açısından bitkisel protein kaynaklarına ve daha az yağ içeren hayvansal kaynaklara yönlendirmiştir. Probiyotik takviyelerinin de kan şekeri düzeyinde ılımlı bir iyileşme sağladığı bildirilmiştir.

KARACİĞER

SORUN 4: Karaciğerde östrojenin metabolize olup atılmasını sağlayan yollar iyi çalışmıyor ise fazla östrojen vücuttan uzaklaştırılamayabilir.

ÖNERİ: Yeşilçay, brokoli , karnabahar, lahana gibi kış sebzeleri, deve dikeni, abartılmadan tüketilen hayvansal kaynaklardaki aminoasitler ve bitkisel protein kaynakları, B grubu vitaminler, sigara ve alkolden uzak durmak ve egzersiz karaciğer sağlığının desteklenmesinde katkı sağlar.

KIRMIZI ET VE SÜT ÜRÜNLERİ

SORUN 5: Kırmızı et ve fazla süt ürünü tüketiminin total ve serbest östrojeni arttırdığı tespit edilmiştir.

ÖNERİ: Kırmızı et kaynakları yerine daha çok bakliyatlar gibi bitkisel protein kaynaklarına yönelmeniz.

ÖSTROEN BASKINLIĞINDA ROLÜ OLABİLECEK KSENOÖSTROJENLER NEDİR?

Tarımda kullanılan ilaçlar, plastik materyaller, şampuan , oje ve kişisel bakım ürünlerinde karşımıza çıkan paraben, 4-MBC. vb maddeler östrojen benzeri etki göstererek yağ hücrelerinde birikebiliyor ve total östrojen miktarını arttırabiliyor. Örneğin plastiklerde karşımıza çıkan BPA östrojen gibi davranabilir.

Benim bu konudaki en temel önerim genel olarak tüketimi azaltmak; cilt için doğal kozmetik ürünlerine yönlendirmek, plastik tüketimini azaltmak, suyu cam şişede taşımak.